Khiếu kiện là gì? So sánh khiếu kiện và khiếu nại

  Khái niệm khiếu kiện là gì? Khiếu kiện là cách để bảo vệ quyền lợi và lợi ích của cá nhân và các cơ quan, tổ chức trong mối quan hệ pháp luật hành chính giữa các cá nhân, tổ chức đối với cơ quan tổ chức. Hay nói cách khác, khiếu kiện là việc mà người khiếu nại khiếu nại các quyết định hành chính và hành vi hành chính đến các Tòa án, hoặc gọi là khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án đối với các quyết định hành chính và hành vi hành chính được gọi là khiếu kiện hành chính. Phân biệt khiếu kiện, khiếu nại Trong đời sống xã hội hiện nay, khiếu kiện là thuật ngữ thường xuyên được sử dụng một cách khá là phổ biến. Trong nhiều trường hợp, khiếu kiện thường được sử dụng để thay thế cho một số thuật ngữ khác như là tố cáo, khiếu nại, khởi tố… Cách sử dụng như vậy dần trở thành thói quen của con người, nhưng lại ít ai có thể hiểu rõ được tính chính xác và độ hợp lý của chúng. Khi chúng ta nhìn nhận lại một cách chính xác, thận trọng hơn thì việc chúng ta sử dụng thuật ngữ “khiếu kiện” sẽ phải đối mặt với những điều bất cập không chỉ về các phương diện ngữ nghĩa mà còn ở các góc độ pháp lý của nó. Để phân biệt khiếu kiện và khiếu nại thì chúng ta sẽ phân biệt giữa hai thuật ngữ này về các phương diện: Khái niệm, Luật điều chỉnh, Chủ thể, Đối tượng, Hình thức khiếu kiện, Thời hiệu khiếu nại, Không được thụ lý giải quyết, các giai đoạn   Yếu tố phân biệt Khiếu nại Khiếu kiện Khái niệm Việc công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ, công chức theo thủ tục do Luật này quy định, đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính (QĐHC, HVHC) của cơ quan hành chính nhà nước, của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước hoặc quyết định kỷ luật cán bộ, công chức khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình. Việc cá nhân, cơ quan, tổ chức khiếu nại QĐHC, HVHC đến Tòa án hay còn gọi là khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án đối với QĐHC, HVHC. Đối tượng khiếu nại Người khiếu nại Người bị khiếu nại Người giải quyết khiếu nại Người có quyền, nghĩa vụ liên quan Người khởi kiện Người bị khởi kiện Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan Đối tượng Quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành chính nhà nước, của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước. Quyết định kỷ luật cán bộ, công chức. + Quyết định hành chính, hành vi hành chính, ngoại trừ: a) Thuộc phạm vi bí mật nhà nước trong các lĩnh vực quốc phòng, an ninh, ngoại giao theo quy định của pháp luật; b) Quyết định, hành vi của Tòa án trong việc áp dụng biện pháp xử lý hành chính, xử lý hành vi cản trở hoạt động tố tụng; c) Mang tính nội bộ của cơ quan, tổ chức. + Quyết định kỷ luật buộc thôi việc công chức giữ chức vụ từ Tổng Cục trưởng và tương đương trở xuống. + Quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh. + Danh sách cử tri. Hình thức Đơn khiếu nại Hoặc Khiếu nại trực tiếp Đơn khởi kiện Thời hạn 90 ngày, kể từ ngày nhận được các quyết định hành chính hoặc là hành vi hành chính. Trường hợp người khiếu nại không thực hiện được quyền khiếu nại theo đúng thời hiệu vì ốm đau, thiên tai, địch họa, đi công tác, học tập ở nơi xa hoặc vì những trở ngại khách quan khác thì thời gian có trở ngại đó không tính vào thời hiệu khiếu nại. (Theo Điều 9, Luật khiếu nại) + Trường hợp chưa khiếu nại: a) 01 năm kể từ ngày nhận được hoặc biết được QĐHC, HVHC, quyết định kỷ luật buộc thôi việc; b) 30 ngày kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh; c) Từ ngày nhận được thông báo kết quả giải quyết khiếu nại của cơ quan lập danh sách cử tri hoặc kết thúc thời hạn giải quyết khiếu nại mà không nhận được thông báo kết quả giải quyết khiếu nại của cơ quan lập danh sách cử tri đến trước ngày bầu cử 05 ngày. (Tại Khoản 2 Điều 116). + Trường hợp đã khiếu nại: a) 01 năm kể từ ngày nhận được hoặc biết được quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu hoặc quyết định giải quyết khiếu nại lần hai; b) 01 năm kể từ ngày hết thời hạn giải quyết khiếu nại theo quy định của pháp luật mà cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền không giải quyết và không có văn bản trả lời cho người khiếu nại.   (khoản 3 Điều 116) Trường hợp không được thụ lý giải quyết Theo điều 11 của Luật khiếu nại: 1. Quyết định hành chính, hành vi hành chính trong nội bộ cơ quan nhà nước để chỉ đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ, công vụ; quyết định hành chính, hành vi hành chính trong chỉ đạo điều hành của cơ quan hành chính cấp trên với cơ quan hành chính cấp dưới; quyết định hành chính có chứa đựng các quy phạm pháp luật do cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền ban hành theo trình tự, thủ tục của pháp luật về ban hành văn bản quy phạm pháp luật; quyết định hành chính, hành vi hành chính thuộc phạm vi bí mật nhà nước trong các lĩnh vực quốc phòng, an ninh, ngoại giao theo danh mục do Chính phủ quy định; 2. Quyết định hành chính, hành vi hành chính bị khiếu nại không liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khiếu nại; 3. Người khiếu nại không có năng lực hành vi dân sự đầy đủ mà không có người đại diện hợp pháp; 4. Người đại diện không hợp pháp thực hiện khiếu nại; 5. Đơn khiếu nại không có chữ ký hoặc điểm chỉ của người khiếu nại; 6. Thời hiệu, thời hạn khiếu nại đã hết mà không có lý do chính đáng; 7. Khiếu nại đã có quyết định giải quyết khiếu nại lần hai;   8. Có văn bản thông báo đình chỉ việc giải quyết khiếu nại mà sau 30 ngày người khiếu nại không tiếp tục khiếu nại; 9. Việc khiếu nại đã được Tòa án thụ lý hoặc đã được giải quyết bằng bản án, quyết định của Toà án, trừ quyết định đình chỉ giải quyết vụ án hành chính của Tòa án. Vụ việc đang được giải quyết theo thủ tục khiếu nại. Đối với trường hợp vừa có đơn khởi kiện lại vừa có đơn khiếu nại giải quyết khiếu nại Giai đoạn giải quyết Thụ ký giải quyết Giải quyết khiếu nại lần đầu Giải quyết khiếu nại lần thứ hai. (Nếu có). Khởi kiện ra Tòa án (Nếu có). Thi hành quyết định giải quyết khiếu nại. Thụ lý đơn khởi kiện. Chuẩn bị xét xở Xét xử sơ thẩm Xét thử phúc thẩm Giám đốc thẩm hoặc tái thẩm (Nếu có). Thi hành quyết định, bản án của Tòa án.  

Coi thêm tại: Khiếu kiện là gì? So sánh khiếu kiện và khiếu nại